Bij een klassieke indeling van een roman is vaak een begin-, midden- en einddeel te onderscheiden.  In het middendeel van Frisse bloesem, opgedroogd zweet zal Anna Catharina zich steeds verder in de nesten werken. In zijn algemeen is dat de functie van een middendeel: het plot verder uitwerken en de spanning opbouwen. Over spanning opbouwen heb ik al eens eerder iets geschreven, zie Spanning.

In hoofdstuk XII maak ik nauwelijks te missen toespelingen om de spanning verhogen (misschien zijn ze zelfs iets té zwaar aangezet.)
Vanaf dit moment had ze behalve de grillen van het lot ook de wetten van het land te duchten. Wee de misdadiger die in de Nederlanden in handen van het gerecht viel.

Hoe kom je trouwens van begin naar midden en vandaar naar het eind? Wat algemener gesteld: hoe kom je van de ene naar de andere gebeurtenis? Het is een goed hulpmiddel om afzonderlijke scènes (taferelen) te bedenken en die in een schema onder te brengen, waarbij iedere scène een duidelijke functie moet hebben.
Op het werken met een schema zijn allerlei variaties mogelijk. Ilja Pfeijffer zegt:
Ik prefereer het om een roman organisch te laten groeien. Het begint niet met een plot maar met een idee dat volgens mijn intuïtie of ervaring (wat hetzelfde is) een kansrijk uitgangspunt vormt voor een roman. Meestal is het idee in aanvang vrij vaag.  

Voor Jan Brokken werkt het blijkbaar anders, want hij zegt:
Ik denk dat je nooit aan een verhaal moet beginnen als de laatste scene je niet scherp voor ogen staat. Daar moet je heen, dat is het doel van je reis.

Naar mijn idee kun je niet zonder een soort schema. Op zijn minst zul je toch een redelijk uitgekristalliseerd idee in je hoofd moeten hebben. Ook als je een opzet maakt blijft er genoeg over dat nog ingevuld moet worden. Niet zelden ontwikkelt het verhaal zich heel anders dan tevoren bedacht. Maar zoals gezegd…er zijn veel verschillende meningen over. Er schijnen schrijvers te bestaan voor wie het bedenken van een uitstekende eerste zin voldoende is. De rest vloeit ‘vanzelf’ uit hun pen.